© Nguyễn Viết Thắng giới thiệu, dịch và chú giải. Không đăng lại trên những trang Web với mục đích thương mại.

Thứ Năm, 16 tháng 2, 2017

Thơ Edna St. Vincent Millay


Edna St. Vincent Millay (22 tháng 2 năm 1892 – 19 tháng 10 năm 1950) – nữ nhà thơ Mỹ, là người phụ nữ đầu tiên được tặng giải Pulitzer.

Tiểu sử:
Millay sinh ở Rockland, Maine. Học ở Camden High School. Làm thơ từ những ngày còn là sinh viên. Năm 1917 xuất bản tập thơ đầu tiên Renascence and Other Poems. Đầu những năm 20 là nghệ sĩ của nhà hát Provincetown Players. Thời gian này Millay viết 3 vở kịch thơ cho nhà hát này. Năm 1923, tập thơ The Harp-Weaver, and Other Poems được tặng giải Pulitzer, trở thành người phụ nữ đầu tiên được nhận giải thưởng này.

Millay là tác giả của hơn 10 tập thơ. Đáng kể nhất có thể kể đến: Collected Sonnets, 1941; Collected Poems, 1956. Thơ của bà là những tình cảm chân thành được thể hiện bằng ngôn ngữ giản dị mà tao nhã, giọng thơ nhỏ nhẹ nhưng dễ gây xúc động lòng người.
Ngoài thơ và kịch sáng tác, Millay còn là người dịch Les Fleurs du mal (Những bông hoa ác) của Charles Baudelaire ra tiếng Anh rất nổi tiếng.

Một số bài thơ:


TÌNH ĐÂU PHẢI LÀ TẤT CẢ
(Love is not all: it is not meat nor drink)

Tình đâu phải là tất cả: không cơm ăn, nước uống
Chẳng giấc ngủ ngon, không mái nhà che nắng che mưa
Cũng không phải chiếc bè thả xuống, một khi mà
Kẻ chết đuối đang dần dần chìm xuống.

Tình không thể làm đầy trong lồng ngực
Không khí cho ta, khi khó thở, nhọc nhằn
Tình không lọc máu, không gắn kết xương
Nhưng nếu thiếu tình, người ta sẽ chết.

Em cứ ngỡ rằng trong giờ khắc khó nhọc
Khi đớn đau, khi buồn bã vô cùng
Để đổi lấy hòa bình cho thân xác
Hay sự lặng yên em đem bán tình anh

Hoặc kỷ niệm những đêm, đổi lấy đồ ăn.
Cũng có thể. Nhưng mà em chẳng cần.


Love is Not All (Sonnet XXX)

Love is not all: it is not meat nor drink
Nor slumber nor a roof against the rain; 
Nor yet a floating spar to men that sink 
And rise and sink and rise and sink again; 

Love can not fill the thickened lung with breath, 
Nor clean the blood, nor set the fractured bone; 
Yet many a man is making friends with death 
Even as I speak, for lack of love alone. 

It well may be that in a difficult hour, 
Pinned down by pain and moaning for release, 
Or nagged by want past resolution’s power, 
I might be driven to sell your love for peace, 

Or trade the memory of this night for food. 
It well may be. I do not think I would. *****



KHÔNG PHẢI CHẾT VÌ LÒNG THƯƠNG
(I must not die of pity; I must live)

Không phải chết vì lòng thương, mà phải sống
Và uống và ăn để khỏe mạnh, lớn lên
Để máu nóng, để cho vững chắc xương
Để cảm nhận và trí khôn mở rộng.


Ai kẻ xoay xở, bày mưu, kén chọn
Cứ mặc người ta kén cá chọn canh
Lòng thương hại của ta chỉ có chừng
Rồi không khéo sức lực đều phí uổng!


Ngày tháng Chín màu xanh nơi này, nơi nọ
Phong đỏ bừng trên những ngọn đồi xanh
Và mây trắng bay lượn giữa không trung

Người yếu đuối có lẽ cần giúp đỡ.

Ta nhất định sẽ xua đi nỗi buồn
Uống cốc đầy, ăn hạnh phúc như cơm.


I Must Not Die of Pity (Sonnet CXXXIX)

I must not die of pity; I must live;
Grow strong; not sicken; eat, digest my food,
That it may build me, and in doing good
To blood and bone, broaden the sensitive

Fastidious pale perception: we contrive
Lean comfort for the starving, who intrude
Upon them with our pots of pity; brewed
From stronger meat must be the broth we give.

Blue, bright September day, with here and there
On the green hills a maple turning red,
And white clouds racing in the windy air!-
If I would help the weak, I must be fed

In wit and purpose, pour away despair
And rinse the cup, eat happiness like bread.


ĐỪNG XÓT THƯƠNG TÔI
(Pity me not)

Đừng xót thương tôi vì ánh sáng ngày
Đang lụi tàn khi ngày dần khép cửa
Đừng xót thương vẻ đẹp không còn nữa
Của ruộng đồng khi ngày tháng năm trôi.

Đừng xót thương tôi khi trăng giữa trời
Đang dần khuyết, thủy triều lui ra biển
Đam mê của đàn ông như gió thoảng
Anh đã không còn âu yếm nhìn tôi.

Vì tôi luôn nhận biết rõ điều này:
Tình chỉ là cánh hoa run trước gió
Là con nước lên bờ, khi sóng v
Mang theo bao mảnh vỡ những con tàu.

Hãy thương tôi vì trái tim muộn màng
Hiểu ra điều lý trí hiểu rất nhanh.

Pity Me Not Because The Light Of Day

Pity me not because the light of day
At close of day no longer walks the sky;
Pity me not for beauties passed away
From field and thicket as the the year goes by;

Pity me not the waning of the moon,
Nor that the ebbing tide goes out to sea,
Nor that a man's desire is hushed so soon,
And you no longer look with love on me.

This have I known always: Love is no more
Than the wide blossom which the wind assails,
Than the great tide that treads the shifting shore,
Strewing fresh wreckage gathered in the gales:

Pity me that the heart is slow to learn
What the swift mind beholds at ever turn. 


HÔN MÔI NÀO
(What lips my lips have kissed, and where, and why)

Hôn môi nào, ở đâu và tại sao
Trong vòng tay nào ngủ yên đến sáng
Tôi đã quên, nhưng cơn mưa thầm lặng
Như những bóng ma gợi lại cơn đau.

Thì có nghĩa là tôi có ngủ đâu
Trong lòng tôi một cơn đau lặng lẽ
Những chàng trai mà tôi không còn nhớ
Đêm chẳng quay vào cùng với tiếng kêu.

Như cành cây cô đơn giữa mùa đông
Những con chim nào cây đâu nhớ hết
Chỉ biết rằng cành đã im hơn trước
Cũng như tôi đâu nhớ hết người tình.

Chỉ biết rằng hè đã hát trong tim
Và giờ đây tiếng hát đã im lìm.

What Lips My Lips Have Kissed

What lips my lips have kissed, and where, and why,
I have forgotten, and what arms have lain
Under my head till morning; but the rain
Is full of ghosts tonight, that tap and sigh

Upon the glass and listen for reply,
And in my heart there stirs a quiet pain
For unremembered lads that not again
Will turn to me at midnight with a cry.

Thus in winter stands the lonely tree,
Nor knows what birds have vanished one by one,
Yet knows its boughs more silent than before:
I cannot say what loves have come and gone,

I only know that summer sang in me
A little while, that in me sings no more.
  


TRO BỤI CỦA ĐỜI
(Ashes of Life)

Tình đi rồi, ngày lại giống ngày thôi
Vẫn ăn ngủ, cái đêm nào gần lắm
Nhưng nằm nghe tích tắc trong đêm vắng
Hoàng hôn gần, mong trở lại cái ngày!

Tình đi rồi, chẳng biết làm gì đây
Muốn bắt tay làm thứ này thứ nọ
Nhưng vô nghĩa, tất cả đều giang dở
Ngỡ rất gần mà lại hóa xa xôi.

Tình đi rồi, hàng xóm gọi gì tôi
Như chuột gặm, đời vẫn còn muôn thuở
Rồi ngày mai, ngày mai, ngày mai nữa
Chỉ ngôi nhà và đường phố này thôi.

Ashes of Life

Love has gone and left me and the days are all alike;
Eat I must, and sleep I will, -- and would that night were here!
But ah! -- to lie awake and hear the slow hours strike!
Would that it were day again! -- with twilight near!

Love has gone and left me and I don't know what to do;
This or that or what you will is all the same to me;
But all the things that I begin I leave before I'm through, --
There's little use in anything as far as I can see.

Love has gone and left me, -- and the neighbors knock and borrow,
And life goes on forever like the gnawing of a mouse, --
And to-morrow and to-morrow and to-morrow and to-morrow
There's this little street and this little house.


KHÔNG PHẢI NGƯỜI KHÁM PHÁ
(The Unexplorer)

Ngang ngôi nhà tôi có một con đường
Quả rất dễ thương để mà khám phá
Một hôm tôi hỏi, mẹ tôi nói rằng:
Con biết không, ở phía cuối con đường
Là ngôi nhà của người đi giao sữa.
(Kể từ đó tôi không đi xa nữa).

The Unexplorer

There was a road ran past our house
Too lovely to explore.
I asked my mother once—she said
That if you followed where it led
It brought you to the milk-man's door.
(That's why I have not travelled more.)

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét