Ezra Weston Loomis Pound (30 tháng 10 năm 1885 – 1 tháng 11 năm 1972) – nhà thơ, dịch giả, nhà
phê bình người Mỹ, một đại diện xuất sắc của trào lưu văn học Anh Mỹ hiện đại
nửa đầu thế kỉ XX. Nhà thơ đoạt giải Nobel Thomas Eliot dùng lời của Dante “il
miglior fabbro” (bậc thầy cao hơn tôi) để nói về Ezra Pound. Còn nhà thơ
Carl Sandburg viết: “Trong số những người còn sống, ông là người đã làm nhiều
nhất để thức dậy những khát khao mới mẻ trong thơ ca”.
Tiểu sử:
Ezra Pound sinh ở Hailey, bangIdaho
(Mỹ). Học ở Đại học Pennsylvania , dạy tiếng
Latin ở bang Indiana .
Năm 1908 Pound sang London
(Anh) làm quen với William Butler Yeats và một thời gian làm thư kí cho W. B.
Yeats. Thời gian này Pound bắt đầu in thơ và các bản dịch thơ từ tiếng Ý, tiếng
Hoa, tiếng Nhật. Năm 1915 in cuốn Des Imagistes – một hợp tuyển thơ ca
và lí thuyết của phái hình tượng (Imagism). Từ năm 1920 Ezra Pound vừa sáng tác
vừa dịch thơ đồng thời viết phê bình tác phẩm của T. S. Eliot, James Joyce,
Robert Frost, Ernest Hemingway… Năm 1921 Pound hiệu đính trường ca Đất hoang
của T. S. Eliot, rút ngắn và nhuận sắc cho trường ca nổi tiếng này.
Từ năm 1920 Pound sang sống ởParis .
Từ năm 1925 sống ở Ý, Pound ủng hộ chế độ phát xít Mussolini và kêu gọi chiến
tranh chống Liên Xô. Khi Mỹ tuyên bố chiến tranh với phát xít Ý, Pound phát
biểu trên đài phát thanh phê phán chính sách của tổng thống Franklin Roosevelt
kêu gọi binh sĩ Mỹ ủng hộ phát xít Đức. Năm 1948 Pound bị triệu hồi về
Washington để xét tội tuyên truyền cho chủ nghĩa phát xít nhưng ngay sau đó
được trả tự do vì lí do sức khỏe. Năm 1949 ông được trao giải Bollingen cho
quyển Cantos. Những năm cuối đời ông sống trong im lặng một cách tự
nguyện. Ezra Pound mất ngày 1 tháng 11 năm 1972 ở Venice, Ý.
Tác phẩm chính:
Tiểu sử:
Ezra Pound sinh ở Hailey, bang
Từ năm 1920 Pound sang sống ở
Tác phẩm chính:
*Mặt nạ (Personae, 1912)
*Trung Hoa
(Cathay, 1915)
*Những bài ca (Cantos 1-84,1948)
*Vương miện (Thrones,
1959)
*Các tác phẩm dịch của Ezra Pound (The Translations of Ezra Pound, 1953)
*Văn xuôi (Literary
Essays, 1954)
*Hướng dẫn văn hóa
(Guide to Kulchur, 1938)
*Thư từ (The Letters
of Ezra Pound, 1950)
*Xung đột (Impact,
1960).
Một số bài thơ:
1.CÔ GÁI
(A Girl)
Tôi đưa tay vào cây
Nhựa cây chảy ra tay
Cây mọc lên từ ngực
Hạ xuống thấp
Cành cây từ tôi như những cánh tay.
Em là cây
Em là rêu
Là hoa tím dập dờn trước gió
Từ phía trên – em là cô bé
Và tất cả mê hoặc thế gian này.
A Girl
The tree has entered my hands,
The sap has ascended my arms,
The tree has grown in my breast-
Downward,
The branches grow out of me, like arms.
Tree you are,
Moss you are,
You are violets with wind above them.
A child - so high - you are,
And all this is folly to the world.
2.DORIA
Mãi mãi ở trong lòng ta
Như tâm trạng của gió hoang vu
Mà không hề ngắn ngủi
Như vẻ rạng rỡ của hoa.
Xin hãy giữ ta trong sự cô đơn khủng khiếp
Của những vách đá thiếu ánh mặt trời
Và của những dòng nước bạc.
Những thiên thần cứ thủ thỉ bên tai
Về những ngày ở kiếp sau này
Và hãy để những bông hoa Âm phủ*
Tưởng nhớ đến em muôn đời.
_______________
*Tức là những bông hoa ở sông Akêrông dưới Địa ngục, theo thần thoại Hy Lạp. Đây là con sông do nước mắt vua Creta tạo thành. Trong Thần Khúc của Dante con sông này đầu tiên có tên Acheronte, tiếng Hy Lạp nghĩa là đau thương, chảy quanh vùng ngục thứ nhất. Sau đó, chảy xuống thấp hơn thành đầm Stige, nghĩa là hận thù, nơi hành hình những kẻ cuồng nộ. Thấp hơn nữa thành dòng sông máu Flegetonta, nghĩa là nóng bỏng, nơi trừng phạt những kẻ bạo hành, những kẻ hại người. Tiếp tục vẫn dòng sông máu và tên Flegetonta xuyên qua khu rừng của những kẻ tự tử và trảng cát có mưa lửa. Từ đây nó tạo thành những dòng thác ầm ầm đổ vào trong tạo thành đầm Cocito, nghĩa là khóc than. Sông Lete, nghĩa là quên lãng được Dante đặt ở “ngoài vực” để cho những âm hồn đến rửa ráy sau khi đã chuộc lỗi lầm, để dòng sông sẽ cuốn đi những kỷ niệm về những điều lầm lỗi.
Tôi đưa tay vào cây
Nhựa cây chảy ra tay
Cây mọc lên từ ngực
Hạ xuống thấp
Cành cây từ tôi như những cánh tay.
Em là cây
Em là rêu
Là hoa tím dập dờn trước gió
Từ phía trên – em là cô bé
Và tất cả mê hoặc thế gian này.
A Girl
The tree has entered my hands,
The sap has ascended my arms,
The tree has grown in my breast-
Downward,
The branches grow out of me, like arms.
Tree you are,
Moss you are,
You are violets with wind above them.
A child - so high - you are,
And all this is folly to the world.
2.DORIA
Mãi mãi ở trong lòng ta
Như tâm trạng của gió hoang vu
Mà không hề ngắn ngủi
Như vẻ rạng rỡ của hoa.
Xin hãy giữ ta trong sự cô đơn khủng khiếp
Của những vách đá thiếu ánh mặt trời
Và của những dòng nước bạc.
Những thiên thần cứ thủ thỉ bên tai
Về những ngày ở kiếp sau này
Và hãy để những bông hoa Âm phủ*
Tưởng nhớ đến em muôn đời.
_______________
*Tức là những bông hoa ở sông Akêrông dưới Địa ngục, theo thần thoại Hy Lạp. Đây là con sông do nước mắt vua Creta tạo thành. Trong Thần Khúc của Dante con sông này đầu tiên có tên Acheronte, tiếng Hy Lạp nghĩa là đau thương, chảy quanh vùng ngục thứ nhất. Sau đó, chảy xuống thấp hơn thành đầm Stige, nghĩa là hận thù, nơi hành hình những kẻ cuồng nộ. Thấp hơn nữa thành dòng sông máu Flegetonta, nghĩa là nóng bỏng, nơi trừng phạt những kẻ bạo hành, những kẻ hại người. Tiếp tục vẫn dòng sông máu và tên Flegetonta xuyên qua khu rừng của những kẻ tự tử và trảng cát có mưa lửa. Từ đây nó tạo thành những dòng thác ầm ầm đổ vào trong tạo thành đầm Cocito, nghĩa là khóc than. Sông Lete, nghĩa là quên lãng được Dante đặt ở “ngoài vực” để cho những âm hồn đến rửa ráy sau khi đã chuộc lỗi lầm, để dòng sông sẽ cuốn đi những kỷ niệm về những điều lầm lỗi.
Doria
Be in me as the eternal moods
of the bleak wind, and not
As transient things are—
gaiety of flowers.
Have me in the strong loneliness
of sunless cliffs
And of gray waters.
Let the gods speak softly of us
In days hereafter,
the shadowy flowers of Orcus
Remember thee.
3.MEDITATIO
Khi tôi nhận thức ra những thói quen lạ kì của chó
Thì tôi xin thừa nhận một điều này:
Con người là sinh vật cao cấp hơn tất cả.
Khi tôi hiểu ra những thói quen kì lạ của con người
Thì tôi, quả thực, cảm thấy bối rối vô cùng bạn ạ.
Meditatio
When I carefully consider the curious habits of dogs
I am compelled to conclude
That man is the superior animal.
When I consider the curious habits of man
I confess, my friend, I am puzzled.
4.NHỮNG LỜI CỦA PSYCHE
TRONG CUỐN “CON LỪA
VÀNG” CỦA APULEIUS
Suốt đêm chàng nằm
bên
Như ngọn gió trên cây
tùng
Suốt đêm chàng giữ
Mà không như không
khí
Giữ cánh hoa rơi
Chàng lơ lửng trên
người tôi
Nhẹ hơn chiếc lá, gần
hơn không khí
Và tiếng nhạc chảy
qua tôi
Cho mắt tôi một màu
sắc mới
Ôi, ngọn gió nào ôm
được như chàng!
Speech For Psyche
In The Golden Book Of Apuleius
All night, and as the wind lieth among
The cypress trees, he lay,
Nor held me save as air that brusheth by one
Close, and as petals of flowers in falling
Waver and seem not drawn to earth, so he
Seemed over me to hover light as leaves
And closer me than air,
And music flowing through me seemed to open
Mine eyes upon new colours.
O winds, what wind can match the weight of him!
Speech For Psyche
In The Golden Book Of Apuleius
All night, and as the wind lieth among
The cypress trees, he lay,
Nor held me save as air that brusheth by one
Close, and as petals of flowers in falling
Waver and seem not drawn to earth, so he
Seemed over me to hover light as leaves
And closer me than air,
And music flowing through me seemed to open
Mine eyes upon new colours.
O winds, what wind can match the weight of him!
5.ITE
Đi đi, những bài hát
của ta, tìm sự ngợi ca từ giới trẻ
Và từ những người bảo
thủ tìm sự tán dương
Hãy sống giữa những
người đam mê sự tuyệt mỹ
Hãy sống trong ánh
sáng của Sophocles thường xuyên
Và tiếp nhận vết
thương một cách vui vẻ.
Ite
Go, my songs, seek your praise from the young
and from the intolerant,
Move among the lovers of perfection alone.
Seek ever to stand in the hard Sophoclean light
And take you wounds from it gladly.
Tập Lustra
6.BÀI CA VỀ THỨ BẬC
(A Song Of The Degrees)
I
Hãy để tôi nghỉ ngơi với màu sắc Trung Hoa
Bởi vì tôi nghĩ rằng kính là cái ác.
II
Cơn gió thổi trên đồng
Với tiếng vang bằng bạc
Tiếng đáp lại rất mỏng manh của sắt.
Tôi đã biết đĩa vàng
Đã thấy nó tan chảy giữa trời xanh
Và tôi đã biết nơi đá sáng
Hành lang có màu sắc rõ ràng.
III
Ôi kính ác, ôi sắc màu lẫn lộn lung tung!
Ôi ánh sáng bị uốn cong, ôi linh hồn bị bắt
Sao lại cảnh báo tôi? Sao lại đuổi tôi chăng?
Và vì sao ánh của ngươi lại đầy ngờ vực?
Ôi kính thanh mảnh, tinh ranh, ôi màu vàng bụi đất!
Ôi những sợi hổ phách, hai gương mặt của hân hoan!
A Song Of The Degrees
I
Rest me with Chinese colours,
For I think the glass is evil.
II
The wind moves above the wheat--
With a silver crashing,
A thin war of metal.
I have known the golden disc,
I have seen it melting above me.
I have known the stone-bright place,
The hall of clear colours.
III
O glass subtly evil, O confusion of colours !
O light bound and bent in, soul of the captive,
Why am I warned? Why am I sent away?
Why is your glitter full of curious mistrust?
O glass subtle and cunning, O powdery gold!
O filaments of amber, two-faced iridescence!
7.CODA
Ô, những bài hát của tôi
Tại sao lại đi nhìn chăm chú vào những gương mặt người
Các ngươi có tìm thấy xác chết của mình trong số họ?
Coda
O My songs,
Why do you look so eagerly and so curiously into
people's faces,
Will you find your lost dead among them?
8.LIU CH’E
Tiếng xào xạc của lụa đã ngừng
Bụi đã rơi vào giữa sân trong
Tiếng bước chân không còn, và lá
Rơi vào đống và nằm yên ả
Và trái tim của nàng từ lâu hoan hỉ dưới đất đen:
Một chiếc lá ướt dính vào ngưỡng cửa.
Liu Ch'e
The rustling of the silk is discontinued,
Dust drifts over the court-yard,
There is no sound of foot-fall, and the leaves
Scurry into heaps and lie still,
And she the rejoicer of the heart is beneath them:
A wet leaf that clings to the threshold.
9.ION, CHẾT NĂM DÀI
(Ione, Dead the Long Year)
Những con đường hoang vắng
Những con đường hoang vắng ở xứ này
Và những bông hoa
Cúi mái đầu trĩu nặng
Làm chi cho phí uổng.
Những con đường hoang vắng ở xứ này
Nơi Ion một thời
Đã từng đi, bây giờ không đi nữa
Nhưng có vẻ như người vừa mới đi đây.
Ione, Dead the Long Year
Ione, Dead the Long Year
Empty are the ways,
Empty are the ways of this land
And the flowers
Bend over with heavy heads.
They bend in vain.
Empty are the ways of this land
Where Ione
Walked once, and now does not walk
But seems like a person just gone.
10.QUẠT DÀNH CHO HOÀNG ĐẾ CHỨC CỦA NÀNG
(Fan-Piece, For Her Imperial Lord)
Ôi chiếc quạt lụa trắng,
trong suốt như giọt sương trên lá cỏ
Em rồi đây cũng bị xếp ngay thôi.
Fan-Piece, For Her Imperial Lord
O fan of white silk,
clear as frost on the grass-blade,
You also are laid aside.
11.THƠ MỘ CHÍ
(Epitaphs)
Fu I*
Fu I yêu những đám mây cao và đồi
Nhưng than ôi, ông qua đời vì rượu
Lý Bạch
Lý Bạch cũng chết vì say rượu
Ông từng cố ôm cả vầng trăng
Trên sông Hoàng Hà ngày ấy.
__________
*Fu Yi (tiếng Trung: 傅 奕; phiên âm Wade–Giles: Fu I, 554 – 639) – nhà thơ Trung Hoa.
Epitaph
Fu I
Fu I loved the high cloud and the hill,
Alas, he died of alcohol.
Li Po
And Li Po also died drunk.
He tried to embrace a moon
In the Yellow River.
12.TRÍ TUỆ CỔ XƯA NHƯ LÀ CỦA VŨ TRỤ
(Ancient Wisdom, Rather Cosmic)
Trang Tử ngày xưa từng mơ ước
Ông ước mình là một con chim, con bướm, con ong
Ông không chắc là mình phải trở thành một cái gì nữa khác
Từ đó mà sinh ra sự mãn nguyện của ông.
Ancient Wisdom, Rather Cosmic
So-shu dreamed,
And having dreamed that he was a bird, a bee, and a butterfly,
He was uncertain why he should try to feel like anything else,
Hence his contentment.
Tập Lustra (1915)
13.THÀNH TƠROA (Trích)
(Troy)
Thành phố ơi, đâu lợi nhuận và những lâu đài vàng óng của em
Đâu rồi những món nướng từ những con bò lớn
Những cô gái chân dài trong những bộ quần áo mạ vàng
Luôn mang theo bên mình những lọ nước hoa thơm lựng
Đâu những tượng đài của những nghệ sĩ tài năng?
Răng của thời gian, số phận và chiến tranh
Sự đố kỵ đã lấy đi tất cả
Chỉ còn đống tro tàn và câu chuyện về em.
Tập Cathay
14.CHIA TAY VỚI NGƯỜI BẠN
(Taking Leave Of A Friend)
Những ngọn núi màu xanh ở phía bắc, xa những bức tường
Một con sông màu trắng lượn vòng vèo nơi ấy
Ở nơi này anh phải chia tay với em
Rồi ra đi ngàn dặm đường trên cỏ héo.
Tâm trí giống như đám mây bay lượn trên trời
Hoàng hôn như buổi chia tay của những người bạn cũ
Họ bắt tay, giữ khoảng cách giữa hai người
Những con ngựa của chúng tôi hí lên khi từ giã.
Taking Leave Of A Friend
Blue mountains to the north of the walls,
White river winding about them;
Here we must make separation
And go out through a thousand miles of dead grass.
Mind like a floating wide cloud,
Sunset like the parting of old acquaintances
Who bow over their clasped hands at a distance.
Our horses neigh to each others
as we are departing
Chinese Original
送友人
青山橫北郭，白水繞東城。
此地一為別，孤篷萬裡征。
浮雲游子意，落日故人情。
揮手自茲去，蕭蕭班馬鳴。
A translation of a poem by one of China’s most famous poets – Li Bai or Li Po (李白), from the Tang Dynasty.
When Pound originally wrote these translations, collected in the book Cathay he actually did not know Chinese, but was working from the notes of the late, Orientalist scholar Ernest Fenollosa. Pound was using primarily a guide to character pronunciation and painstakingly literal translations along with grammatical explanations.
Needles to say, his own fluid and modern translation is an impressive feat.
15.CHIA TAY TRÊN SÔNG KIANG
(Seperation On The River Kiang)
Ko-Jin đi về phía tây từ Ko-kaku-ro
Trên dòng sông đầy những bông hoa khói
Cánh buồn cô đơn của chàng che phía trời xa
Và bây giờ chỉ dòng sông còn lại
Dòng Trường Giang mê mải hướng trời kia.
Seperation On The River Kiang
Ko-jin goes west from Ko-kaku-ro,
The smoke flowers are blurred over the river.
His lone sail blots the far sky.
And now l see only the river,
The long Kiang, reaching heaven.
Original Chinese
黃鶴樓送孟浩然之廣陵
故人西辭黃鶴樓，煙花三月下揚州。
孤帆遠影碧空盡，唯見長江天際流。
Các tập khác
16.TRONG GA TÀU ĐIỆN NGẦM
(In a station of the metro)
Những gương mặt này xuất hiện trong đám đông
Giống như những cành cây ẩm ướt màu đen.
In a station of the metro
The apparition of these faces in the crowd;
Petals on a wet, black bough.
17.GẶP GỠ
(The Encounter)
Trong khi họ đang nói về đạo đức mới
Thì đôi mắt của nàng đã tìm hiểu về tôi
Còn khi tôi đứng dậy để ra về
Những ngón tay của nàng giống như một chuỗi
Của hộp khăn giấy Nhật tuyệt vời.
The Encounter
All the while they were talking the new morality
Her eyes explored me.
And when I rose to go
Her fingers were like the tissue
Of a Japanese paper napkin.
18.HỢP ĐỒNG
(A Pact)
Tôi ký hợp đồng với ông, Walt Whitman –
Một thời gian dài tôi đã từng thù ghét ông.
Tôi đến với ông như đứa trẻ con đã lớn
Có một người cha ngu si và bướng bỉnh
Giờ tôi đã đủ lớn để mà kết bạn với ông.
Xin ông hãy bẻ một cành mới để xem
Bây giờ là thời gian để mà khắc chạm.
Ta có chung nguồn gốc và dòng máu nóng
Hãy để cho quan hệ của ta được tốt nghe ông.
A Pact
I make a pact with you, Walt Whitman -
I have detested you long enough.
I come to you as a grown child
Who has had a pig-headed father;
I am old enough now to make friends.
It was you that broke the new wood,
Now is a time for carving.
We have one sap and one root -
Let there be commerce between us.
19.VỀ JACOPO DEL SELLAIO
(Of Jacopo Del Sellaio)
Người đàn ông này biết những bí mật của tình
Nhưng mà dốt nát, đã không hề biết viết
Bây giờ người tình phóng đãng kia đã chết
Và em ở nơi này, là “hòn đảo” đối với anh.
Mà tất cả những gì em đã sống bằng
Thì đôi mắt của người kia nói cùng anh hết.
Of Jacopo Del Sellaio
This man knew out the secret ways of love,
No man could paint such things who did not know.
And now she's gone, who was his Cyprian,
And you are here, who are ‘The Isles’ to me.
And here's the thing that lasts the whole thing out:
The eyes of this dead lady speak to me.
20.SUY NGẪM
(Reflection - I know that what Nietzsche said is true)
Tôi biết rằng những gì Nietzsche nói là chính xác
Và quả thật
Tôi nhìn gương mặt của một đứa bé trên đường
Thấy nó vô cùng đẹp.
Reflection
I know that what Nietzsche said is true,
And yet
I saw the face of a little child in the street,
And it was beautiful.
21.CHÀO MỪNG
(Salutation)
Ôi thế hệ của những người hoàn toàn tự mãn
và luôn cảm thấy rằng bất tiện không thôi
Tôi thấy ngư dân đi dã ngoại dưới mặt trời
Tôi thấy họ với những gia đình bề bộn
Tôi thấy họ há hốc miệng ra để cười
Và tôi nghe những tiếng cười lóng ngóng.
Nhưng mà tôi hạnh phúc hơn các bạn
Còn họ hạnh phúc hơn tôi
Và con cá dưới hồ nước đang bơi
đâu cần đến áo quần cho bận rộn.
Salutation
O generation of the thoroughly smug
and thoroughly uncomfortable,
I have seen fishermen picnicking in the sun,
I have seen them with untidy families,
I have seen their smiles full of teeth
and heard ungainly laughter.
And I am happier than you are,
And they were happier than I am;
And the fish swim in the lake
and do not even own clothing.
22.HƯ ĐỐN
Ta hát về tình yêu và nhàn hạ
Bởi còn gì là giá trị hơn đâu.
Dù tôi đã đi rất nhiều xứ sở
Có thấy gì hơn trong cõi người đâu.
Thà bên người tình yêu dấu ngọt ngào
Mặc hoa hồng héo hon vì đau khổ.
Còn hơn chiến công ở nơi xứ lạ
Để vượt qua tất cả những người tin.
An Immorality
Sing we for love and idleness,
Naught else is worth the having.
Though I have been in many a land,
There is naught else in living.
And I would rather have my sweet,
Though rose-leaves die of grieving,
Than do high deeds in Hungary
To pass all men’s believing.
23 NHÀ THƠ MỸ
23-Derek Walcott
Ite
Go, my songs, seek your praise from the young
and from the intolerant,
Move among the lovers of perfection alone.
Seek ever to stand in the hard Sophoclean light
And take you wounds from it gladly.
Tập Lustra
6.BÀI CA VỀ THỨ BẬC
(A Song Of The Degrees)
I
Hãy để tôi nghỉ ngơi với màu sắc Trung Hoa
Bởi vì tôi nghĩ rằng kính là cái ác.
II
Cơn gió thổi trên đồng
Với tiếng vang bằng bạc
Tiếng đáp lại rất mỏng manh của sắt.
Tôi đã biết đĩa vàng
Đã thấy nó tan chảy giữa trời xanh
Và tôi đã biết nơi đá sáng
Hành lang có màu sắc rõ ràng.
III
Ôi kính ác, ôi sắc màu lẫn lộn lung tung!
Ôi ánh sáng bị uốn cong, ôi linh hồn bị bắt
Sao lại cảnh báo tôi? Sao lại đuổi tôi chăng?
Và vì sao ánh của ngươi lại đầy ngờ vực?
Ôi kính thanh mảnh, tinh ranh, ôi màu vàng bụi đất!
Ôi những sợi hổ phách, hai gương mặt của hân hoan!
A Song Of The Degrees
I
Rest me with Chinese colours,
For I think the glass is evil.
II
The wind moves above the wheat--
With a silver crashing,
A thin war of metal.
I have known the golden disc,
I have seen it melting above me.
I have known the stone-bright place,
The hall of clear colours.
III
O glass subtly evil, O confusion of colours !
O light bound and bent in, soul of the captive,
Why am I warned? Why am I sent away?
Why is your glitter full of curious mistrust?
O glass subtle and cunning, O powdery gold!
O filaments of amber, two-faced iridescence!
7.CODA
Ô, những bài hát của tôi
Tại sao lại đi nhìn chăm chú vào những gương mặt người
Các ngươi có tìm thấy xác chết của mình trong số họ?
Coda
O My songs,
Why do you look so eagerly and so curiously into
people's faces,
Will you find your lost dead among them?
8.LIU CH’E
Tiếng xào xạc của lụa đã ngừng
Bụi đã rơi vào giữa sân trong
Tiếng bước chân không còn, và lá
Rơi vào đống và nằm yên ả
Và trái tim của nàng từ lâu hoan hỉ dưới đất đen:
Một chiếc lá ướt dính vào ngưỡng cửa.
Liu Ch'e
The rustling of the silk is discontinued,
Dust drifts over the court-yard,
There is no sound of foot-fall, and the leaves
Scurry into heaps and lie still,
And she the rejoicer of the heart is beneath them:
A wet leaf that clings to the threshold.
9.ION, CHẾT NĂM DÀI
(Ione, Dead the Long Year)
Những con đường hoang vắng
Những con đường hoang vắng ở xứ này
Và những bông hoa
Cúi mái đầu trĩu nặng
Làm chi cho phí uổng.
Những con đường hoang vắng ở xứ này
Nơi Ion một thời
Đã từng đi, bây giờ không đi nữa
Nhưng có vẻ như người vừa mới đi đây.
Ione, Dead the Long Year
Ione, Dead the Long Year
Empty are the ways,
Empty are the ways of this land
And the flowers
Bend over with heavy heads.
They bend in vain.
Empty are the ways of this land
Where Ione
Walked once, and now does not walk
But seems like a person just gone.
10.QUẠT DÀNH CHO HOÀNG ĐẾ CHỨC CỦA NÀNG
(Fan-Piece, For Her Imperial Lord)
Ôi chiếc quạt lụa trắng,
trong suốt như giọt sương trên lá cỏ
Em rồi đây cũng bị xếp ngay thôi.
Fan-Piece, For Her Imperial Lord
O fan of white silk,
clear as frost on the grass-blade,
You also are laid aside.
11.THƠ MỘ CHÍ
(Epitaphs)
Fu I*
Fu I yêu những đám mây cao và đồi
Nhưng than ôi, ông qua đời vì rượu
Lý Bạch
Lý Bạch cũng chết vì say rượu
Ông từng cố ôm cả vầng trăng
Trên sông Hoàng Hà ngày ấy.
__________
*Fu Yi (tiếng Trung: 傅 奕; phiên âm Wade–Giles: Fu I, 554 – 639) – nhà thơ Trung Hoa.
Epitaph
Fu I
Fu I loved the high cloud and the hill,
Alas, he died of alcohol.
Li Po
And Li Po also died drunk.
He tried to embrace a moon
In the Yellow River.
12.TRÍ TUỆ CỔ XƯA NHƯ LÀ CỦA VŨ TRỤ
(Ancient Wisdom, Rather Cosmic)
Trang Tử ngày xưa từng mơ ước
Ông ước mình là một con chim, con bướm, con ong
Ông không chắc là mình phải trở thành một cái gì nữa khác
Từ đó mà sinh ra sự mãn nguyện của ông.
Ancient Wisdom, Rather Cosmic
So-shu dreamed,
And having dreamed that he was a bird, a bee, and a butterfly,
He was uncertain why he should try to feel like anything else,
Hence his contentment.
Tập Lustra (1915)
13.THÀNH TƠROA (Trích)
(Troy)
Thành phố ơi, đâu lợi nhuận và những lâu đài vàng óng của em
Đâu rồi những món nướng từ những con bò lớn
Những cô gái chân dài trong những bộ quần áo mạ vàng
Luôn mang theo bên mình những lọ nước hoa thơm lựng
Đâu những tượng đài của những nghệ sĩ tài năng?
Răng của thời gian, số phận và chiến tranh
Sự đố kỵ đã lấy đi tất cả
Chỉ còn đống tro tàn và câu chuyện về em.
Tập Cathay
14.CHIA TAY VỚI NGƯỜI BẠN
(Taking Leave Of A Friend)
Những ngọn núi màu xanh ở phía bắc, xa những bức tường
Một con sông màu trắng lượn vòng vèo nơi ấy
Ở nơi này anh phải chia tay với em
Rồi ra đi ngàn dặm đường trên cỏ héo.
Tâm trí giống như đám mây bay lượn trên trời
Hoàng hôn như buổi chia tay của những người bạn cũ
Họ bắt tay, giữ khoảng cách giữa hai người
Những con ngựa của chúng tôi hí lên khi từ giã.
Taking Leave Of A Friend
Blue mountains to the north of the walls,
White river winding about them;
Here we must make separation
And go out through a thousand miles of dead grass.
Mind like a floating wide cloud,
Sunset like the parting of old acquaintances
Who bow over their clasped hands at a distance.
Our horses neigh to each others
as we are departing
Chinese Original
送友人
青山橫北郭，白水繞東城。
此地一為別，孤篷萬裡征。
浮雲游子意，落日故人情。
揮手自茲去，蕭蕭班馬鳴。
A translation of a poem by one of China’s most famous poets – Li Bai or Li Po (李白), from the Tang Dynasty.
When Pound originally wrote these translations, collected in the book Cathay he actually did not know Chinese, but was working from the notes of the late, Orientalist scholar Ernest Fenollosa. Pound was using primarily a guide to character pronunciation and painstakingly literal translations along with grammatical explanations.
Needles to say, his own fluid and modern translation is an impressive feat.
15.CHIA TAY TRÊN SÔNG KIANG
(Seperation On The River Kiang)
Ko-Jin đi về phía tây từ Ko-kaku-ro
Trên dòng sông đầy những bông hoa khói
Cánh buồn cô đơn của chàng che phía trời xa
Và bây giờ chỉ dòng sông còn lại
Dòng Trường Giang mê mải hướng trời kia.
Seperation On The River Kiang
Ko-jin goes west from Ko-kaku-ro,
The smoke flowers are blurred over the river.
His lone sail blots the far sky.
And now l see only the river,
The long Kiang, reaching heaven.
Original Chinese
黃鶴樓送孟浩然之廣陵
故人西辭黃鶴樓，煙花三月下揚州。
孤帆遠影碧空盡，唯見長江天際流。
Các tập khác
16.TRONG GA TÀU ĐIỆN NGẦM
(In a station of the metro)
Những gương mặt này xuất hiện trong đám đông
Giống như những cành cây ẩm ướt màu đen.
In a station of the metro
The apparition of these faces in the crowd;
Petals on a wet, black bough.
17.GẶP GỠ
(The Encounter)
Trong khi họ đang nói về đạo đức mới
Thì đôi mắt của nàng đã tìm hiểu về tôi
Còn khi tôi đứng dậy để ra về
Những ngón tay của nàng giống như một chuỗi
Của hộp khăn giấy Nhật tuyệt vời.
The Encounter
All the while they were talking the new morality
Her eyes explored me.
And when I rose to go
Her fingers were like the tissue
Of a Japanese paper napkin.
18.HỢP ĐỒNG
(A Pact)
Tôi ký hợp đồng với ông, Walt Whitman –
Một thời gian dài tôi đã từng thù ghét ông.
Tôi đến với ông như đứa trẻ con đã lớn
Có một người cha ngu si và bướng bỉnh
Giờ tôi đã đủ lớn để mà kết bạn với ông.
Xin ông hãy bẻ một cành mới để xem
Bây giờ là thời gian để mà khắc chạm.
Ta có chung nguồn gốc và dòng máu nóng
Hãy để cho quan hệ của ta được tốt nghe ông.
A Pact
I make a pact with you, Walt Whitman -
I have detested you long enough.
I come to you as a grown child
Who has had a pig-headed father;
I am old enough now to make friends.
It was you that broke the new wood,
Now is a time for carving.
We have one sap and one root -
Let there be commerce between us.
19.VỀ JACOPO DEL SELLAIO
(Of Jacopo Del Sellaio)
Người đàn ông này biết những bí mật của tình
Nhưng mà dốt nát, đã không hề biết viết
Bây giờ người tình phóng đãng kia đã chết
Và em ở nơi này, là “hòn đảo” đối với anh.
Mà tất cả những gì em đã sống bằng
Thì đôi mắt của người kia nói cùng anh hết.
Of Jacopo Del Sellaio
This man knew out the secret ways of love,
No man could paint such things who did not know.
And now she's gone, who was his Cyprian,
And you are here, who are ‘The Isles’ to me.
And here's the thing that lasts the whole thing out:
The eyes of this dead lady speak to me.
(Reflection - I know that what Nietzsche said is true)
Tôi biết rằng những gì Nietzsche nói là chính xác
Và quả thật
Tôi nhìn gương mặt của một đứa bé trên đường
Thấy nó vô cùng đẹp.
Reflection
I know that what Nietzsche said is true,
And yet
I saw the face of a little child in the street,
And it was beautiful.
21.CHÀO MỪNG
(Salutation)
Ôi thế hệ của những người hoàn toàn tự mãn
và luôn cảm thấy rằng bất tiện không thôi
Tôi thấy ngư dân đi dã ngoại dưới mặt trời
Tôi thấy họ với những gia đình bề bộn
Tôi thấy họ há hốc miệng ra để cười
Và tôi nghe những tiếng cười lóng ngóng.
Nhưng mà tôi hạnh phúc hơn các bạn
Còn họ hạnh phúc hơn tôi
Và con cá dưới hồ nước đang bơi
đâu cần đến áo quần cho bận rộn.
Salutation
O generation of the thoroughly smug
and thoroughly uncomfortable,
I have seen fishermen picnicking in the sun,
I have seen them with untidy families,
I have seen their smiles full of teeth
and heard ungainly laughter.
And I am happier than you are,
And they were happier than I am;
And the fish swim in the lake
and do not even own clothing.
22.HƯ ĐỐN
Ta hát về tình yêu và nhàn hạ
Bởi còn gì là giá trị hơn đâu.
Dù tôi đã đi rất nhiều xứ sở
Có thấy gì hơn trong cõi người đâu.
Thà bên người tình yêu dấu ngọt ngào
Mặc hoa hồng héo hon vì đau khổ.
Còn hơn chiến công ở nơi xứ lạ
Để vượt qua tất cả những người tin.
An Immorality
Sing we for love and idleness,
Naught else is worth the having.
Though I have been in many a land,
There is naught else in living.
And I would rather have my sweet,
Though rose-leaves die of grieving,
Than do high deeds in Hungary
To pass all men’s believing.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét