© Nguyễn Viết Thắng giới thiệu, dịch và chú giải. Không đăng lại trên những trang Web với mục đích thương mại.

Thứ Sáu, 17 tháng 2, 2017

Thơ Sara Teasdale


Sara Teasdale (tên khai sinh: Sara Trevor Teasdale, còn tên sau khi lấy chồng là: Sara Teasdale Filsinger, 8 tháng 8 năm 1884 – 29 tháng 1 năm 1933) – nữ nhà thơ Mỹ.

Tiểu sử:
Sara Teasdale sinh ra trong một gia đình trung nông ở St. Louis, Missouri. Phần lớn cuộc đời sống ở St. Louis, chỉ những năm cuối đời mới chuyển về sống ở New York. Năm 1907 in một số bài thơ trên một tờ báo địa phương và cũng trong năm này bà in tập thơ đầu tiên. Năm 1918 tập thơ Những bài tình ca (Love Songs) nhận được ba giải thưởng: giải của Hội thơ ca Đại học Columbia, giải của Hội thơ ca Mỹ và giải Pulitzer. Năm 1933 in tập thơ cuối cùng: Chiến thắng lạ lùng (Strange Victory).
Sara Teasdale tự tử bằng cách uống thuốc ngủ quá liều ngày 29 tháng 1 năm 1933. Bà được chôn cất tại nghĩa trang Bellefontaine ở St. Louis, Missouri.

Sự tự tử của Sara Teasdale và bài thơ “I Shall Not Care”
Có một giai thoại về việc tự tử của nữ thi sĩ liên quan đến bài thơ “I Shall Not Care”. Mặc dù bài thơ được viết vào năm 1915, còn Sara tự tử 18 năm sau đó (năm 1933), cho thấy khi viết bài thơ này cô đã suy ngẫm về cái chết. Thời đó Sara yêu nhà thơ Vachel Lindsay (có thể đây chỉ là tình yêu đơn phương, hoặc do sự tính toán) nhưng khi Lindsay ngỏ lời muốn cưới Sara thì cô đã từ chối. Ngay sau đó Sara đi lấy Ernst Filsinger, một doanh nhân giàu có và hai người sống với nhau được 15 năm. Còn Vachel Lindsay do thất tình cộng với những áp lực về tài chính và mặc dù có vợ  con nhưng đã tự tử bằng cách uống thuốc sát trùng lysol năm 1931. Hai năm sau đó Sara Teasdale cũng tự tử bằng cách uống thuốc ngủ quá liều.

Về bài thơ There Will Come Soft Rains
Sẽ có mưa nhẹ (tiếng Anh: There Will Come Soft Rains) là một bài thơ có 12 dòng của Sara Teasdale in trong tập Flame and Shadow (Lửa và bóng) năm 1920. Bài thơ là sự tưởng tượng về một bãi chiến trường sau khi chiến tranh kết thúc. Điểm đặc biệt của bài thơ là sự ám chỉ đến sự tuyệt chủng của con người sau chiến tranh, ý tưởng này chưa hề phổ biến ở thời đó, vũ khí hạt nhân chỉ được phát minh 25 năm sau đó.
*Bài thơ này được trích dẫn trong truyện ngắn cùng tên năm 1950 của Ray Bradbury.
*Nhà soạn nhạc người Nga Mieczyslaw Weinberg sử dụng bản dịch tiếng Nga của bài thơ trong phần thứ 3 của Requiem Op.96 (1967) của ông.
*Trong trò chơi điện tử Fallout 3 năm 2008, con Mister Handy Robot ngâm thơ này để tưởng niệm các con chết lâu của gia đình chủ của nó ngày xưa.
*Các dòng 10 và 12 được trích dẫn trong phim Khu rừng tự sát (The Forest) năm 2016.

Tác phẩm:
- Helen thành Tơ-roa và những bài thơ khác (Helen of Troy and Other Poems, 1911)
- Sông ra biển (Rivers to the Sea, 1915)
- Những bài tình ca (Love Songs, 1918)
- Lửa và bóng (Flame and Shadow, 1920)
- Chiến thắng lạ lùng (Strange Victory), 1922)


Một số bài thơ



SẼ CÓ MƯA NHẸ
(There will com soft rains)

Sẽ có mưa nhẹ và mùi của đất đai
Và tiếng hót của chim én lượn lờ bay

Và những con ếch dưới hồ trong đêm ca hát
Và hoang dã cây mận trong vườn trắng toát

Chim sáo hét với bộ lông màu lửa của mình
Sẽ đậu xuống bờ rào và sẽ hót lên

Và sẽ không ai về chiến tranh còn nhớ
Ngày ấy qua rồi, nhớ làm gì quá khứ

Không ai nhớ, chẳng cây cỏ, chim muông
Nếu như loài người chết hết ở trần gian

Và mùa xuân buổi bình minh thức giấc
Chắc gì sẽ biết rằng chúng ta biến mất.


There will come soft rains

There will come soft rains and the smell of the ground,
And swallows circling with their shimmering sound;

And frogs in the pools singing at night,
And wild-plum trees in tremulous white;

Robins will wear their feathery fire,
Whistling their whims on a low fence-wire;

And not one will know of the war, not one
Will care at last when it is done.

Not one would mind, neither bird nor tree,
If mankind perished utterly;

And Spring herself, when she woke at dawn
Would scarcely know that we were gone.


NHƯNG KHÔNG ĐẾN VỚI EM
(But not to me)

Đêm tháng Tư ngọt ngào và dịu êm
Hoa ngời trong ánh sáng
Thanh bình đến trong đôi bàn chân yên lặng
Nhưng không đến với em.

Đêm đem giấu trong ngực sự yên bình
Nơi mà em không bao giờ có
Tình yêu đêm này đến cho tất cả
Nhưng không đến với em. 


But Not To Me

The April night is still and sweet 
With flowers on every tree; 
Peace comes to them on quiet feet, 
But not to me.

My peace is hidden in his breast 
Where I shall never be, 
Love comes to-night to all the rest, 
But not to me. 


TA HÃY QUÊN
(Let it be forgotten)

Ta hãy quên, như bông hoa bị bỏ quên
Như ngọn lửa ánh vàng từng rực cháy
Ta hãy quên đến muôn đời, mãi mãi
Sẽ giúp cho ta già – người bạn thời gian.

Nếu có ai đấy hỏi thì hãy nói rằng
Đã quên rất lâu rồi, quên mãi mãi
Như lửa, hoa, như bước chân đau nhói
Đã chìm sâu vào trong tuyết lãng quên.

Let It Be Forgotten

Let it be forgotten, as a flower is forgotten,
Forgotten as a fire that once was singing gold,
Let it be forgotten for ever and ever,
Time is a kind friend, he will make us old.

If anyone asks, say it was forgotten
Long and long ago,
As a flower, as a fire, as a hushed footfall
In a long forgotten snow.


TÌNH YÊU ĐÃ ĐI QUA
(After Love)

Phép ma thuật đã không còn nữa
Ta gặp nhau như những người dưng
Anh đã không còn mầu nhiệm với em
Và em, đối với anh, cũng thế.

Anh từng là gió, còn em là biển
Mà giờ đây vẻ tráng lệ không còn
Em bây giờ giống như hồ nước đọng
Bên cạnh một dòng sông.

Hồ nước này không còn sợ bão giông
Không còn ngại gì thủy triều lên xuống
Nhưng nước ở đó vô cùng chát mặn
Và đắng cay cho cái vẻ yên bình.

After Love

There is no magic any more,
      We meet as other people do,
You work no miracle for me
      Nor I for you.

You were the wind and I the sea—
      There is no splendor any more,
I have grown listless as the pool
      Beside the shore.

But though the pool is safe from storm
      And from the tide has found surcease,
It grows more bitter than the sea,
      For all its peace.


  
CHÀNG TRAI VÀ NGƯỜI HÀNH HƯƠNG
(Youth and the Pilgrim)


Người hành hương đầu bạc đi khắp nơi
Xin người hãy làm ơn nói giùm tôi
Có miền đất nào Tình không có mặt
Và ở nơi bên bờ biển, cuối trời?

Tôi mệt mỏi với vị thần của mình
Và bây giờ tôi chỉ mong chạy trốn
Tôi cần có một con thuyền đi biển
Để lên đường, rẽ sóng vượt đại dương.

“Ta biết một nơi không hề có Tình
Con thuyền đi biển ở trong tay bạn
Hãy đâm vào ngực bạn bằng thanh kiếm
Bạn sẽ đến nơi mong muốn của mình”.

Youth And The Pilgrim

Gray pilgrim, you have journeyed far, 
I pray you tell to me 
Is there a land where Love is not, 
By shore of any sea?

For I am weary of the god, 
And I would flee from him 
Tho' I must take a ship and go 
Beyond the ocean's rim.

"I know a port where Love is not, 
The ship is in your hand, 
Then plunge your sword within your breast 
And you will reach the land." 


KHI TÌNH RA ĐI
(When Love Goes)

 – Ôi mẹ ơi, con mệt mỏi với tình
Không cười nổi, mái đầu con trĩu nặng
Hành hạ con những giấc mơ cay đắng
Con chỉ mong tình yêu chết cho nhanh.

– Hãy uống thứ thuốc mẹ sắc cho con
Thuốc sẽ mang lại cho con yên tĩnh.

– Nhưng đâu ánh bạc trong tiếng mưa bay
Đâu tiếng nhạc trong từng con sóng biển
Đâu rồi con chim vẫn hót suốt ngày
Để trái tim này vỡ ra từng mảnh?

– Trong cái đêm con đuổi tình ra đi
Tình yêu đã mang theo mình tất cả.

When Love Goes

O mother, I am sick of love, 
I cannot laugh nor lift my head, 
My bitter dreams have broken me, 
I would my love were dead.

"Drink of the draught I brew for thee, 
Thou shalt have quiet in its stead."

Where is the silver in the rain, 
Where is the music in the sea, 
Where is the bird that sang all day 
To break my heart with melody?

"The night thou badst Love fly away, 
He hid them all from thee." 


LỜI CẦU NGUYỆN
(A Prayer) 

Khi tâm hồn đã mệt mỏi trong tôi
Cảm thấy đui trước vẻ đẹp tuyệt vời
Cảm thấy điếc trước những lời của gió
Cảm thấy câm trước cơn bão niềm vui.

Khi con tim đã hờ hững, giá băng
Trước những lời quyến rũ của đàn ông
Nhưng xin cho tôi lại yêu lần nữa
Yêu vô tư, yêu say đắm, quên mình.

A Prayer

Until I lose my soul and lie 
Blind to the beauty of the earth, 
Deaf though shouting wind goes by, 
Dumb in a storm of mirth; 

Until my heart is quenched at length 
And I have left the land of men, 
Oh, let me love with all my strength 
Careless if I am loved again. 
****

EM KHÔNG CỦA ANH
(I am not yours)

Em không của anh, không mất trong anh
Không bị mất, dù lòng em ước muốn
Mất như ngọn nến buổi trưa thắp sáng
Mất như bông tuyết nhỏ giữa đại dương.

Anh yêu em, nhưng em theo số phận
Em là em cho câu trả lời anh
Hãy để em biến mất ở trong mình
Như ánh sáng biến mất trong ánh sáng.

Để em chìm trong tình yêu sâu kín
Để tình yêu làm cho điếc cho mù
Và trận cuồng phong của tình anh kia
Cuốn em đi như là cơn gió cuốn.

I Am Not Yours

I am not yours, not lost in you,
  Not lost, although I long to be
Lost as a candle lit at noon,
  Lost as a snowflake in the sea.

You love me, and I find you still
  A spirit beautiful and bright,
Yet I am I, who long to be
  Lost as a light is lost in light.

Oh plunge me deep in love—put out
  My senses, leave me deaf and blind,
Swept by the tempest of your love,
  A taper in a rushing wind.


EM CHẲNG QUAN TÂM
(I Shall Not Care)

Khi em chết trong tháng Tư đầy ánh sáng
Trời lắc tóc mưa ướt đẫm của mình
Và dù anh với trái tim vỡ tan
Em chẳng quan tâm lắm.

Em sẽ yên bình như cây cối sau mưa
Như những cành cây đẫm ướt
Sẽ im lặng hơn và con tim còn lạnh ngắt
Hơn cả anh bây giờ. 

I Shall Not Care

When I am dead and over me bright April 
Shakes out her rain-drenched hair, 
Tho' you should lean above me broken-hearted, 
I shall not care. 

I shall have peace, as leafy trees are peaceful 
When rain bends down the bough, 
And I shall be more silent and cold-hearted 
Than you are now. 



HÔN
(The kiss)

Tôi hy vọng rằng người ấy yêu tôi
Và người ấy đã hôn tôi đằm thắm
Nhưng tôi đây –  con chim bị thương rồi
Mà bay về phương nam – chắc không đến.

Dù vẫn biết rằng người ấy yêu tôi
Trong đêm này con tim tôi buồn bã
Nụ hôn kia không đến nỗi tuyệt vời
Như tất cả giấc mơ tôi từng có.

The Kiss

I hoped that he would love me, 
And he has kissed my mouth, 
But I am like a stricken bird 
That cannot reach the south.

For though I know he loves me, 
To-night my heart is sad; 
His kiss was not so wonderful 
As all the dreams I had. 


ĐAU
(Pain)

Sóng là con của biển
Giọt mưa con của mưa
Nhưng cơ thể ngời sáng
Phải chịu đau, ai ngờ?

Đêm là mẹ của sao
Gió là mẹ của bọt
Đời đầy ắp vẻ đẹp
Tôi ngồi nhà, tại sao?

Pain

WAVES are the sea's white daughters,
And raindrops the children of rain,
But why for my shimmering body
Have I a mother like Pain?

Night is the mother of stars,
And wind the mother of foam—
The world is brimming with beauty,
But I must stay at home. 



KHÓC
(A cry)

Ôi, có đôi mắt để cho anh nhìn ngắm
Và bàn tay để vui vẻ cho anh
Nhưng với người yêu của mình, tôi đành
Chỉ làm một giọng.

Ôi, có vòng ngực để anh dựa đầu lên
Và bờ môi để mà hôn âu yếm
Nhưng tôi đành cho đến ngày cuối tận
Chỉ khóc lên.

A Cry

Oh, there are eyes that he can see,
And hands to make his hands rejoice,
But to my lover I must be
Only a voice.

Oh, there are breasts to bear his head,
And lips whereon his lips can lie,
But I must be till I am dead
Only a cry.


VUI
(Joy)

Tôi như người hoang dã hát cho cây
Và cho những ngôi sao trời tôi hát
Tôi yêu, được yêu, chàng là của tôi
Bây giờ, cuối cùng tôi có thể chết!

Gió và lửa cháy lên trong người tôi
Con tim lửa và bài ca dành tặng
Tôi như đi trên cỏ, giữa sao trời
Bây giờ, cuối cùng tôi có thể sống! 

Joy

    I AM wild, I will sing to the trees, 
        I will sing to the stars in the sky, 
    I love, I am loved, he is mine, 
        Now at last I can die!

    I am sandaled with wind and with flame, 
        I have heart-fire and singing to give, 
    I can tread on the grass or the stars, 
        Now at last I can live!


NỢ
(Debt)

Tôi nợ nần gì anh
Người yêu tôi sâu nặng?
Người chẳng cho đôi cánh
Hay khúc hát cho lòng.

Nhưng tôi nợ người đó
Người yêu chỉ mình tôi
Tôi nợ cánh cửa nhỏ
Mở đường đi lên trời.

Debt

What do I owe to you 
Who loved me deep and long? 
You never gave my spirit wings 
Nor gave my heart a song. 

But oh, to him I loved, 
Who loved me not at all, 
I owe the little open gate 
That led through heaven’s wall.



MẮT XÁM
(Gray Eyes) 

Tháng tư, ngày anh đến
Với em, lần đầu tiên
Mắt em gặp mắt anh
Như lần đầu thấy biển.

Và bốn năm đã sống
Bốn tháng tư bên nhau
Đã nhìn ngắm sắc màu
Từ cành cây rủ xuống.

Và đôi mắt màu xám
Khi gặp ánh nhìn em
Là như thể mắt nhìn
Khi lần đầu ở biển.

Gray Eyes

It was April when you came
The first time to me,
And my first look in your eyes
Was like my first look at the sea. 

We have been together
Four Aprils now
Watching for the green
On the swaying willow bough;

Yet whenever I turn
To your gray eyes over me,
It is as though I looked
For the first time at the sea.


TRONG ĐÊM
(At night)

Tình yêu nói: “Thức và nghĩ về tôi”
Giấc ngủ: “Nhắm mắt đến sáng ngày”
Nhưng Giấc mơ đến đây và cười mỉm
Cô cứ làm theo cách của cả hai.

At Night

Love said, “Wake still and think of me,”
Sleep, “Close your eyes till break of day,”
But Dreams came by and smilingly
Gave both to Love and Sleep their way.

GIỜ CHƯA THAY ĐỔI ĐƯỢC
(It will not change now)

Giờ chưa thay đổi được
Mà sau nhiều năm thôi
Biệt ly và nước mắt
Không làm hại cuộc đời
Nó mạnh hơn cái chết
Và sẽ sống muôn đời
Đấy là thơ cho bạn
Khi tôi ra đi rồi.

It Will Not Change Now

It will not change now
After so many years;
Life has not broken it
With parting or tears;
Death will not alter it,
It will live on
In all my songs for you
When I am gone. 



Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét