© Nguyễn Viết Thắng giới thiệu, dịch và chú giải. Không đăng lại trên những trang Web với mục đích thương mại.

Thứ Sáu, 17 tháng 2, 2017

Thơ Robert Frost



Robert Lee Frost (26 tháng ba năm 1874 – 29 tháng 2 năm 1963) – nhà thơ Mỹ bốn lần đoạt giải Pulitzer (1924, 1931, 1937, 1943).

Tiểu sử:
Robert Frost sinh ở San Francisco. Bố mất năm R. Frost lên 11 tuổi. Gia đình chuyển về Massachusetts, Frost học tiểu học ở Lawrence. Năm 1892 học Dartmouth College, các năm 1897-1899 học Đại học Harvard. Năm 1912 cả gia đình chuyển sang Anh, đầu tiên ở Glasgow, sau chuyển về Beaconsfield gần London. Thời gian này R. Frost in tập thơ đầu tiên A Boy's Will (Ước muốn của chàng trai, 1913). Tập thơ thứ hai North of Boston (Phía Bắc Boston) được độc giả và giới phê bình đánh giá cao.

Năm 1915 Frost quay trở về Mỹ tậu trang trại ở Franconia, New Hampshire nhưng cuộc sống vẫn khó khăn, phải đi dạy thêm ở các trường Đại học và đọc thơ ở các câu lạc bộ. Tập thơ Hampshire mới (New Hampshire, 1923) mang lại cho R. Frost giải thưởng Pulitzer đầu tiên năm 1924. Tập Toàn tập thơ (Colleted Poems, 1930) được tặng giải Pulitzer thứ hai. Hai tập Về phía xa (A Further Range, 1936) và Cây làm chứng (A Witness Tree, 1942) mang lại thêm hai giải Pulitzer. Tập thơ cuối cùng Trong rừng thưa (In the Clearing, 1962) bao gồm những bài thơ hay không kém những tập đầu tiên. Tổng thống John Kennedy đã mời R. Frost đọc thơ trong ngày nhậm chức của mình. Năm 1962 R. Frost sang thăm Liên Xô. Ông mất ở Boston.

Tác phẩm:
- Ước muốn của chàng trai (A Boy's Will, 1913)
- Phía Bắc Boston (North of Boston, 1914)
- Giữa núi đồi (Mountain Interva, 1916)
- Thơ chọn lọc (Selected Poems, 1923)
- Hampshire mới (New Hampshire, 1923)
- Con suối phía tây (West-Running Brook, 1928)
- Thơ chọn lọc (Selected Poems, 1928)
- Tuyển tập thơ (Colleted Poems, 1930)
- Toàn tập thơ (Collected Poems of Robert Frost, 1930)
- Về phía xa (A Further Range, 1936)
- Cây làm chứng (A Witness Tree, 1942)
- Mặt nạ của lý trí (Masque of Reason, 1945)
- Masque of Mercy (Mặt nạ của lòng nhân từ, 1947)
- Toàn tập thơ (Complete Poems of Robert Frost, 1951
- Trong rừng thưa (In the Clearing, 1962)

Một số bài thơ



CON ĐƯỜNG CHƯA ĐI
(The road not taken)

Con đường chia hai ngả giữa rừng thu
Nhưng than ôi, đành phải theo một lối
Tôi làm kẻ lữ hành phân vân mãi
Đưa mắt nhìn xuống lối chạy về xa
Tới khúc cong khuất sau lùm cây bụi.

Tôi lựa chọn nẻo thứ hai sau đấy
Có thể là còn hấp dẫn hơn kia
Vì cỏ mọc đầy cần bước chân đi
Mặc dù cả hai con đường nằm đấy
Có vết mòn cả đường nọ, đường kia.

Và hai con đường trong buổi sớm mai
Lá phủ đầy, chưa có bàn chân bước
Tôi dành ngả đầu tiên vào dịp khác
Dù thâm tâm vẫn biết được sau này
Quay trở lại, chắc gì còn có dịp.

Tôi sẽ kể chuyện này trong tiếng nấc
Rằng đâu đó rất nhiều năm về trước:
Hai ngả đường chia lối ở trong rừng
Tôi chọn con đường có ít bước chân
Và điều đó đã làm nên khác biệt.


The Road Not Taken 

Two roads diverged in a yellow wood,
And sorry I could not travel both
And be one traveler, long I stood
And looked down one as far as I could
To where it bent in the undergrowth;

Then took the other, as just as fair,
And having perhaps the better claim,
Because it was grassy and wanted wear;
Though as for that the passing there
Had worn them really about the same,

And both that morning equally lay
In leaves no step had trodden black.
Oh, I kept the first for another day!
Yet knowing how way leads on to way,
I doubted if I should ever come back.

I shall be telling this with a sigh
Somewhere ages and ages hence:
Two roads diverged in a wood, and I—
I took the one less traveled by,
And that has made all the difference.



BÊN RỪNG CHIỀU TUYẾT RƠI

(Stopping by woods on a snowy evening)


Rừng của ai dường như ta đã biết
Nhà của người này nằm ở ven làng
Người không thấy là ta đang dừng chân
Ngắm khu rừng của người nằm dưới tuyết.

Con ngựa của ta nghĩ rằng kỳ cục
Dừng chân ở nơi trang trại không gần
Bên là rừng, bên hồ nước đóng băng
Vào một buổi chiều đông tăm tối nhất.

Nên ngựa của ta rung chòm lục lạc
Như hỏi xem đấy có phải sai lầm
Không lời đáp, chỉ có tiếng thì thầm
Rên khe khẽ trong lời cơn gió tuyết.

Rừng tuyệt vời, rừng sâu và mờ mịt
Nhưng còn đây lời hứa giữ con đường
Còn bao nhiêu dặm trước khi lên giường
Còn bao nhiêu dặm trước khi yên giấc.


Stopping by Woods on a Snowy Evening

Whose woods these are I think I know.   
His house is in the village though;   
He will not see me stopping here   
To watch his woods fill up with snow.   

My little horse must think it queer   
To stop without a farmhouse near   
Between the woods and frozen lake   
The darkest evening of the year.   

He gives his harness bells a shake   
To ask if there is some mistake.   
The only other sound’s the sweep   
Of easy wind and downy flake.   

The woods are lovely, dark and deep,   
But I have promises to keep,   
And miles to go before I sleep,   
And miles to go before I sleep.
*****

TÌNH YÊU VÀ MỘT CÂU HỎI

(Love and a question)


Người xa lạ gõ cửa trong chiều vắng
Đấy – ngôi nhà của một đôi uyên ương.
Cây gậy của người có màu trắng và xanh
Còn trong lòng một nỗi lo đè nặng.
Người xa lạ bằng mắt nhiều hơn miệng
Hỏi chàng rể cho nghỉ lại đêm này
Đôi mắt người nhìn con đường xa xôi
Những ánh lửa khắp nơi đều tắt ngấm.

Và chàng rể liền bước ra ngoài cổng:
“Ta hãy cùng nhau ngó vào bầu trời
Có một câu hỏi cho anh và tôi
Mà bầu trời đêm hãy còn giấu kín”.
Những chiếc lá của kim ngân rụng xuống
Quả mọng kim ngân đang thẫm màu xanh
Ngọn gió mùa thu như gió mùa đông
“Người xa lạ, tôi đây mong biết lắm”.

Cô dâu một mình trong nhà im lặng
Khát khao như bếp lửa trước mặt nàng
Bếp lửa làm cho đôi má thêm hồng
Và ý nghĩ - trong tim đầy ước muốn.

Chàng rể ngó nhìn con đường xa vắng
Nhưng nghĩ suy chỉ quanh quẩn bên nàng
Mong giữ trái tim yêu trong lồng vàng
Và chốt bạc đem chốt ngoài cửa đóng.

Chàng rể nghĩ rằng hãy còn ít lắm
Chia sẻ bánh mỳ, chia sẻ hầu bao
Thành tâm cầu Chúa giúp cho người nghèo
Hay trừng phạt kẻ giàu cho đích đáng.

Và liệu có phải đấy là số phận
Khách đến mang hạnh phúc cho hai người
Hay tai họa sẽ đổ xuống đêm nay
Thì câu trả lời chàng mong biết lắm.


Love And A Question

A stranger came to the door at eve, 
And he spoke the bridegroom fair. 
He bore a green-white stick in his hand, 
And, for all burden, care. 
He asked with the eyes more than the lips 
For a shelter for the night, 
And he turned and looked at the road afar 
Without a window light. 

The bridegroom came forth into the porch 
With, 'Let us look at the sky, 
And question what of the night to be, 
Stranger, you and I.' 
The woodbine leaves littered the yard, 
The woodbine berries were blue, 
Autumn, yes, winter was in the wind; 
'Stranger, I wish I knew.' 

Within, the bride in the dusk alone 
Bent over the open fire, 
Her face rose-red with the glowing coal 
And the thought of the heart's desire. 

The bridegroom looked at the weary road, 
Yet saw but her within, 
And wished her heart in a case of gold 
And pinned with a silver pin. 

The bridegroom thought it little to give 
A dole of bread, a purse, 
A heartfelt prayer for the poor of God, 
Or for the rich a curse; 

But whether or not a man was asked 
To mar the love of two 
By harboring woe in the bridal house, 
The bridegroom wished he knew.


ĐỒNG CỎ
(The Pasture)

Tôi đi ra đồng cỏ dọn nước nguồn
Trên đồng cỏ tôi sẽ cào lá rụng
Và dòng nước sạch sẽ, tôi ngắm nhìn
Rồi tôi sẽ quay về. – Em hãy đến.

Tôi ra đi giúp cho con bê non
Đứng bên mẹ. Bê hãy còn bé lắm
Bước chân bê chao đảo, chưa vững vàng
Rồi tôi sẽ quay về. – Em hãy đến.


The Pasture

I'm going out to clean the pasture spring; 
I'll only stop to rake the leaves away 
(And wait to watch the water clear, I may): 
I sha'n't be gone long.—You come too. 

I'm going out to fetch the little calf 
That's standing by the mother. It's so young, 
It totters when she licks it with her tongue. 
I sha'n't be gone long.—You come too. 



NGỌN GIÓ VÀ BÔNG HOA TRÊN CỬA SỔ

(Wind and window flower)


Người đang yêu, xin hãy tạm quên tình
Và bạn hãy lắng nghe câu chuyện kể:
Nàng – là bông hoa trên cửa sổ
Còn chàng – cơn gió lạnh mùa đông.

Gió để ý và nhìn thấy hoa hồng
Khi mặt trời mùa đông xuất hiện
Ánh mặt trời làm tan băng trên kính.
Và chim oanh đã thức dậy trong lồng
Gió nhìn thấy bông hoa trong cửa sổ
Nhưng gió không biết được phải làm gì
Nhìn thấy hoa rồi gió đã bay đi
Để đêm khuya lại quay về nơi đó.

Bởi vì gió chỉ là cơn gió
Đã đành, cơn gió lạnh mùa đông
Chỉ biết vùi đầu trong tuyết miên man…
Không hay biết tình yêu là gì cả.

Nhưng dù sao ngọn gió cứ thấy buồn
Ngọn gió lung lay khung cửa sổ
Để cho hoa hồng không thể ngủ
Khi nơi này ngọn gió đến trong đêm.
Để biết đâu, bông hoa sẽ xiêu lòng
Rồi cùng gió biến vào đêm vắng
Về cái nơi dịu êm và tĩnh lặng
Nơi có bàn có bếp lửa và gương.

Nhưng bông hoa đã không nói không rằng
Biết lấy gì để đáp lời ngọn gió
Và trăm ngàn dặm cách xa, sau đó
Ngọn gió sang ngày gặp buổi bình minh.


Wind And Window Flower

Lovers, forget your love, 
And listen to the love of these, 
She a window flower, 
And he a winter breeze. 

When the frosty window veil 
Was melted down at noon, 
And the caged yellow bird 
Hung over her in tune, 
He marked her through the pane, 
He could not help but mark, 
And only passed her by 
To come again at dark. 

He was a winter wind, 
Concerned with ice and snow, 
Dead weeds and unmated birds, 
And little of love could know. 

But he sighed upon the sill, 
He gave the sash a shake, 
As witness all within 
Who lay that night awake. 
Per chance he half prevailed 
To win her for the flight 
From the firelit looking-glass 
And warm stove-window light. 

But the flower leaned aside 
And thought of naught to say, 
And morning found the breeze 
A hundred miles away.



LỬA VÀ BĂNG GIÁ

(Fire and ice)


Ai đấy nói rằng thế gian sẽ chìm trong lửa
Ai đấy nói rằng ngày tận thế trong băng.
Còn tôi thì tôi chỉ mong
Như người nói rằng thế gian chìm trong lửa.
Nhưng nếu phải chịu cả hai điều tai họa
Tôi nghĩ sẽ nhận thức ra được sự thù hằn
Và để phá tan băng giá vĩnh hằng
Thì cũng tốt
Không sao cả.


Fire and Ice

Some say the world will end in fire,
Some say in ice.
From what I’ve tasted of desire
I hold with those who favor fire.
But if it had to perish twice,
I think I know enough of hate
To say that for destruction ice
Is also great
And would suffice.


CƠN ĐAU TRONG MƠ
(A Dream Pang)

Đấy là hôm anh dạo trong rừng tối
Hát một bài ca để gió mang đi
Và lần ấy tình cờ em ghé lại
Nhưng chẳng bước theo, em cứ chần chừ.
(Đấy là giấc mơ) và em đứng đó
Em ngại ngùng, em không chịu bước vô
Vẻ lưỡng lự, và mái đầu lắc lư:
“Nhất định người ta phải ra đón chứ”.

Anh bên cạnh, anh đứng nhìn tất cả
Sau những cành cây ngăn cách chúng mình
Một cơn đau trong lòng êm dịu quá
Anh chẳng nói gì và chẳng gọi em.
Dù cách xa nhưng anh hiểu: em gần
Và em ở đây – chứng minh điều đó.


A Dream Pang

I had withdrawn in forest, and my song 
Was swallowed up in leaves that blew alway; 
And to the forest edge you came one day 
(This was my dream) and looked and pondered long, 
But did not enter, though the wish was strong:
You shook your pensive head as who should say, 
‘I dare not—too far in his footsteps stray— 
He must seek me would he undo the wrong. 

Not far, but near, I stood and saw it all 
Behind low boughs the trees let down outside;
And the sweet pang it cost me not to call 
And tell you that I saw does still abide. 
But ’tis not true that thus I dwelt aloof, 
For the wood wakes, and you are here for proof.


Mark Twain

Hãy nhảy như không ai nhìn bạn hết
Hãy hát như không có một ai nghe
Hãy yêu như bạn chưa đau bao giờ
Hãy sống như trên thiên đường mặt đất.
&&&
Dance like no one is watching. 
Sing like no one is listening. 
Love like you've never been hurt 
And live like it's heaven on Earth.


Mark Twain







Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét